کوه نوردی در زمستان
چرا صعود در زمستان؟
صعود زمستانی برای آنهایی است که در کوهنوردی تابستانی مهارت یافتهاند،آموزش دیدهاند و به وسایل مناسب مجهزند.روههای کوچکی از کوهنوردی مصداق این سخن "کریس بانینگتون" ـ کوهنورد و کوهنویس بزرگ ـ هستند: «یک جاذبه بزرگ کوهنوردی، لذت تشنهآور خطر کردن است ...».
دست و پنجه نرم کردن با سختترین شرایط (هوای سردتر، برف سنگینتر،
بادهای سختتر، روزهای کوتاهتر)، دیدن آن روی با شکوهتر و وحشیتر
کوهستان و برخورداری از سکوت آسمانی آن و به جا گذاشتن رکورد، از
انگیزههای کوهنوردانی است که در زمستان به کوه میزنند.
اما صعود زمستانی برای کسانی است که در کوهنوردی تابستانی مهارت یافتهاند، آموزش کافی دیدهاند و به وسایل مناسب مجهزند.
اهمیت و اولویت این سه عاملی که به آن اشاره شد، به همین ترتیب است. یعنی برای کار زمستانی، پیش از هر چیز باید تجربه خوبی در کوهپیمایی عادی به دست آورد، آموزشهای تئوریک (با مطالعه و شیوهی چهره به چهره) را دوره کرد و دست آخر تجهیزات لازم را تهیه و به آنها اعتماد کرد. به بیان دیگر، این وسایل خوب نیست که شما را قادر به اجرای یک برنامه موفق یا کمخطر زمستانی میکند، بلکه تجربه و دانش شماست که بخش عمده کار را تضمین میکند.
همین جا لازم به توضیح است که تجربه و دانش، دفعکننده حتمی خطرهای کوهنوردی زمستانی (و به طور کلی هر نوع کوهنوردی دیگر) نیست، بلکه سبب آن میشود که در میدان سخت و بیترحم این ورزش، خوب بازی کنید و مرتکب خطاهای فاحش نشوید (شاید!). رفتن به کوه در زمستان، بدون تمرین و بیآنکه بر جزئیات فنی کار مسلط باشید، اقدام به خودکشی است، حتی اگر جدیدترین و گرانبهاترین وسایل را با خود داشته باشید، اما اگر بهترین پوشاک و چادر را نداشته باشید، ممکن است که تجربه و دانشتان شما را زنده نگه دارد؛ چه با فرمان به موقعی که برای برگشت میدهد و چه با اجرای ریزهکاریهای فنی یا ابتکار زدنهای مکارانه.
کوه در زمستان جلوهای پرشکوه و دیدنی دارد، اما وای اگر آن روی
تندخویاش بالا بیاید! هیچ کس نمی تواند بگوید که «کوه مرا دوست دارد و
آزارم نمیدهد». در واقع کوه همه را دوست دارد و زیبایی و نعمتهای خود را
به همگان چه پا بر آن بگذارد یا نه، عرضه میدارد، اما او به راه خود
میرود و معصومیت آن خالی از خصلت وحشیانه و خشن نیست. "یرژی کوکوچا"
کوهنورد اعجوبهای که اندک زمانی پس از "رینهولد مسنر" و در مدتی بسیار
کمتر از او موفق به صعود 14 قلهی بالای هشت هزار متر شد، به جز اولین هشت
هزارمتری خود، بقیه را در زمستان یا از مسیرهای نو صعود کرد.
او گفته بود که کوهها با او مهربانند. ولی او در سال 1989 در برنامه صعود جبهه جنوبی "لوتسه" سقوط کرد و کشته شد.
ذوق دیدن ستیغها و دامنههای پربرف و اشتیاق درگیری با مشکلات، نمیتواند جایگزین تمرینهایی که لازمه روبهرو شدن با شرایط سخت زمستانی است بشود. برای داشتن یک صعود زمستانی خوب، باید مسیر را در تابستان صعود و یا دست کم اطلاعات مسیر مورد نظر را خوب جمع کرده باشید و کوهنوردی مشابه را در جاهای دیگر به انجام رسانده باشید.
رفتن به کوه در زمستان بدون تمرین و بیآنکه بر جزئیات فنی کار مسلط باشید، اقدام به خودکشی است، حتی اگر جدیدترین و گرانبهاترین وسایل را با خود داشته باشید.
برای یادگیری کوهنوردی، به ویژه ریزهکاریهای کار فنی و زمستانی، هیچجا بهتر از گروهها و باشگاههای کوهنوردی نیست. در این جاها میتوان از تجربه دیگران برخوردار شد و با دیدن کارهای آنها انگیزه یافت. برای اجرای برنامه خود «پا» پیدا کرد و با تأثیر «هم افزایی »، synergic و کار گروهی به توانی بالاتر از جمع سادهی توانایی های فردی دست یافت. حتی کسانی که کارهای برجسته انفرادی انجام دادهاند (برای مثال در ایران؛ زنده یاد جلال فروزان و محمد نوری) دانش و تجربه خود را در جریان کار گروهی و در گروههای کوهنوردی به دست آوردهاند. این افراد پس از رسیدن به حدی از قابلیت، ممکن است به دلایلی و در چند روز کاری هم به برنامه های انفرادی دست بزنند.
چند نکته:
- کوهنوردی در زمستان کاری جدی است که خطرهایی در بر دارد. بدانید که چه میکنید و بکوشید که خانواده و نزدیکان شما هم از واقعیتهای کار مورد علاقهتان اطلاعاتی داشته باشند. خود را با بیمههای مناسب پوشش دهید.
- بدون آن که در کوهنوردی غیر زمستانی مهارت یافته باشید، در زمستان به کوه نروید.
- گاه کوهنوردی در ماههای خارج از فصل رسمی زمستان هم میتواند به اندازهای و حتی بیشتر از صعود زمستانی دشوار یا خطرناک باشد. فروردین ماه میتواند هوای بسیار متغیر و پرخطری داشته باشد، چند نفر از برترین کوهنوردان دماوندپیمای ایران در فروردین جان خود را در راه صعود به قله دماوند از دست دادهاند: مجید بنی هاشمی، فرامرز فرامرزپور و پسرش مرتضی، و جلال فروزان.
- گروههای کوچک (6-5 نفره) ترکیب خوبی برای صعود زمستانی است. در چنین گروهی هم قابلیت تحرک زیاد است، هم امکان امداد در شرایط اضطراری و همچنین به راحتی میتوان پسماندها را جمعآوری و از آلودهسازی و تخریب محیط جلوگیری کرد.
- در انتخاب وسایل خوب دقت کنید، لازم نیست جدیدترین کفش و پوشاک موجود در بازار را بخرید. با کوهنوردان با تجربه مشورت کنید و وسایل خود را در برنامههای یک روزه زمستانی یا در مسیرهای شناخته شده و مطمئن امتحان کنید و چیزهای اضافه با خود نبرید. بارکشی در شیبهای پوشیده از برف طاقت فرسا است.
- حدود سه برابر زمانی که صرف یک صعود در تابستان میکنید، برای همان صعود در فصل زمستان در نظر بگیرید.
- شیوههای مقابله با سرمازدگی و دیگر خطرها را فرابگیرد. اصول جستوجو و نجات را در برنامههایی پیش از صعودهای بزرگ تمرین کنید.
- یاد بگیرید که کارهایی مانند بستن بند کفش، عکاسی، حمایت کردن و هر کار دیگری با وسایل کوهنوری را با دستکش انجام دهید.
- عینک مناسب (ضد UV) و کرم ضدآفتاب را فراموش نکنید.
- جانورانی مانند بزکوهی و میش، در زمستان باردار هستند و در مواردی ممکن است به علت گرسنگی و خستگی توان فرار نداشته باشند. با آنها مهربان باشید و آسودهشان بگذارید. حیواناتی مانند خرس هم ممکن است در سوراخها و غارها در حالت نیمه خواب باشند، به این گونه مکانها نزدیک نشوید.
- از سوزاندن شاخه درختان و بوتهها برای گرم کردن خود بپرهیزید.